Việc học lái xe nâng là bước đầu quan trọng để làm việc an toàn và hiệu quả trong kho bãi, nhà máy. Tuy nhiên, với người mới bắt đầu, việc làm quen với các thao tác điều khiển, quy tắc vận hành và quy trình an toàn có thể khá bỡ ngỡ. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách lái xe nâng chi tiết từ A đến Z, giúp bạn nhanh chóng nắm vững kỹ năng và tự tin điều khiển xe nâng trong mọi tình huống.
+ Học lái xe nâng có khó không?
Nhiều người thường băn khoăn liệu việc học lái xe nâng có khó hay không. Thực tế, việc học lái xe nâng không quá khó, nhưng vẫn cần có phương pháp và lộ trình đúng đắn. Người học cần nắm vững kiến thức lý thuyết về an toàn lao động, các quy định pháp luật liên quan, đồng thời được thực hành vận hành xe nâng trên nhiều địa hình và tình huống khác nhau để đảm bảo an toàn khi làm việc thực tế tại kho xưởng, nhà máy hay cả ngoài công trường.
Trong quá trình học, một số khó khăn phổ biến mà người học có thể gặp phải bao gồm: thiếu tự tin khi điều khiển xe, nhầm lẫn các thao tác cơ bản, hoặc chưa biết cách xử lý những tình huống bất ngờ khi vận hành. Tuy nhiên, với sự kiên trì, thái độ học tập tích cực và lựa chọn trung tâm đào tạo uy tín, có giáo viên giàu kinh nghiệm hướng dẫn, mọi người hoàn toàn có thể vượt qua những thử thách này. Lưu ý rằng, việc học lái xe nâng sẽ khó khăn hơn với những người không biết chữ hoặc gặp trở ngại trong việc tiếp thu kiến thức lý thuyết, do phần lớn khóa học đều yêu cầu đọc hiểu các quy định và hướng dẫn vận hành.
Tự học lái xe nâng không được khuyến khích, vì không có lộ trình bài bản, thiếu người hướng dẫn trực tiếp, dễ hình thành thói quen vận hành sai kỹ thuật và quan trọng nhất là không được cấp chứng chỉ hay giấy phép lái xe nâng hợp pháp. Tham gia các khóa học chính thức tại các trung tâm uy tín không chỉ giúp người học vận hành xe nâng đúng kỹ thuật, tuân thủ các quy tắc an toàn, mà còn nhận được giấy chứng nhận hợp pháp để tự tin làm việc trong môi trường chuyên nghiệp.

+ Một số lưu ý khi lái xe nâng
Khi vận hành xe nâng, việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn là yếu tố sống còn để bảo vệ người lái, người xung quanh và chính thiết bị nâng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà mỗi người lái xe nâng cần ghi nhớ:
- Kiểm tra xe trước khi sử dụng: Trước mỗi ca làm việc, người lái cần kiểm tra toàn diện các bộ phận quan trọng như phanh, lốp, càng nâng, đèn, còi và vô lăng. Nếu phát hiện hư hỏng hoặc bất thường, phải sửa chữa ngay, không được vận hành xe khi xe không đảm bảo an toàn.
- Vận hành với tốc độ an toàn: Không tăng tốc đột ngột, tránh dừng hoặc rẽ hướng quá nhanh. Khi rẽ hoặc chuyển hướng, quan sát kỹ xung quanh và báo hiệu để người khác biết.
- Tuân thủ tải trọng nâng: Không vượt quá trọng tải cho phép của xe, vì điều này có thể gây mất ổn định, lật xe và tai nạn nghiêm trọng.
- Hạ càng nâng khi di chuyển: Khi xe di chuyển, luôn giữ càng nâng sát mặt đất để đảm bảo thăng bằng và giảm nguy cơ va chạm.
- Trang bị bảo hộ đầy đủ: Người vận hành phải được đào tạo bài bản, có giấy phép hợp pháp, mặc trang phục bảo hộ, đi giày an toàn và đội mũ bảo hộ.
- Quan sát môi trường xung quanh: Luôn chú ý người đi bộ, các phương tiện khác và chướng ngại vật, sẵn sàng xử lý các tình huống bất ngờ.
- An toàn khi tiếp nhiên liệu và bảo dưỡng: Tắt máy trước khi đổ nhiên liệu, tránh khu vực dễ cháy nổ, không mở nắp két nước khi động cơ nóng, và không tự ý thay đổi cấu trúc xe.
- Không vận chuyển người: Xe nâng chuyên dụng chỉ dùng để nâng hàng, tuyệt đối không chở người. Luôn sử dụng các thiết bị khóa và bảo vệ an toàn khi cần thiết.

+ Các động tác cơ bản cần học khi lái xe nâng
Việc vận hành xe nâng đúng kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho người lái, hàng hóa và môi trường xung quanh. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước cơ bản khi lái xe nâng:
1. Leo lên xe nâng và thắt dây an toàn
- Luôn lên xe từ phía bên trái. Một tay giữ tay vịn phía trước cabin, tay còn lại nắm phần sau ghế, đặt chân lên bậc thang và từ từ ngồi vào ghế.
- Ngay sau khi ngồi, hãy thắt dây an toàn để bảo vệ bản thân.
- Lưu ý: Không bao giờ nắm tay lái khi kéo mình vào xe.

2. Khởi động xe nâng
- Tìm cần số dưới bên trái vô lăng và đảm bảo ở vị trí trung lập.
- Kéo phanh tay để kích hoạt, đảm bảo xe không di chuyển.
- Vặn chìa khóa ở trụ lái về phía trước để khởi động động cơ.
3. Nâng càng xe 5–10 cm bằng cần điều khiển
- Xe nâng thường có 1–2 cần gạt màu đen bên phải vô lăng, dùng để điều khiển độ cao và nghiêng của càng nâng.
- Kéo cần để nâng càng lên khỏi mặt đất khoảng 5–10 cm, tránh quệt xuống sàn khi di chuyển.
- Bạn cũng có thể nghiêng mũi càng về phía sau để nâng cao hơn, nhưng cần tham khảo hướng dẫn sử dụng từng loại xe.
4. Nhấn phanh trước khi nhả phanh khẩn cấp
- Giữ chân trên bàn đạp phanh trước khi đẩy cần phanh tay về phía trước.
- Đảm bảo không có người hoặc vật cản trong vòng 3 m quanh xe trước khi di chuyển.
5. Sử dụng cần số để thay đổi hướng di chuyển
- Đẩy cần số về phía trước để đi tiến, kéo về phía sau để đi lùi.
- Khi dừng lại, đặt cần số về vị trí trung lập.
- Luôn giữ chân trên phanh khi chuyển số để tránh xe di chuyển đột ngột.
6. Nhấn bàn đạp ga để di chuyển
- Bàn đạp ga nằm bên phải, dưới vô lăng. Nhấn nhẹ để bắt đầu di chuyển, giữ tốc độ chậm cho đến khi quen máy.
- Khi đi lùi, luôn quan sát phía sau để biết hướng di chuyển.
- Một số xe nâng có bàn đạp tiến và lùi riêng; tham khảo hướng dẫn của từng xe trước khi vận hành.
7. Sử dụng còi khi đi qua khu vực đông đúc
- Nút còi thường nằm ở giữa vô lăng.
- Khi di chuyển trong kho xưởng, giao lộ hoặc khu vực có nhiều người, hãy bấm còi để cảnh báo mọi người.
8. Xoay vô lăng theo hướng mong muốn
- Nắm chắc núm trên vô lăng để điều khiển dễ dàng hơn.
- Khi rẽ ở góc hẹp, chờ phần sau của xe tiếp cận góc trước khi xoay vô lăng để tránh va chạm.Nắm chắc núm trên vô lăng để điều khiển dễ dàng hơn.
+ Cách điều chỉnh ghế ngồi xe nâng chi tiết
Trước khi vận hành xe nâng, việc điều chỉnh ghế ngồi là bước quan trọng giúp người lái làm việc thoải mái, giảm mệt mỏi và tăng khả năng kiểm soát xe. Dưới đây là các bước chi tiết:
Ngồi lên ghế và xác định vị trí phù hợp
- Người lái cần ngồi lên ghế và điều chỉnh vị trí sao cho chân có thể chạm dễ dàng đến các bàn đạp, vai thoải mái khi cầm vô lăng.
- Vị trí ghế nên được cân nhắc dựa trên chiều cao và tư thế tự nhiên của người lái để duy trì khả năng quan sát tốt và phản ứng kịp thời.
Thao tác điều chỉnh ghế
- Hầu hết các xe nâng có chốt điều chỉnh dưới ghế. Nhấn hoặc kéo tay cầm này để di chuyển ghế về phía trước hoặc lùi về phía sau.
- Khi đạt vị trí mong muốn, thả tay cầm để khóa ghế cố định.
Kiểm tra và đảm bảo an toàn
- Xe phải ở trạng thái dừng hoàn toàn và phanh đã được khóa khi điều chỉnh ghế để tránh trượt hoặc mất cân bằng.
- Sau khi khóa ghế, hãy thử ngồi và kiểm tra cảm giác thoải mái, chắc chắn ghế không bị dịch chuyển khi vận hành.
Lưu ý khi vận hành
- Luôn thắt dây an toàn trước khi đề máy.
- Tuyệt đối không điều chỉnh ghế khi xe đang chạy để tránh nguy cơ mất lái hoặc tai nạn.

+ Hướng dẫn khởi động các loại xe nâng
Khởi động xe nâng đúng cách là bước quan trọng để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Tùy loại động cơ, quy trình có một số điểm khác biệt như sau:
- Cách khởi động xe nâng sử dụng động cơ xăng
- Kéo thắng tay và đảm bảo cần nâng hạ hàng hóa ở vị trí trung gian.
- Tra chìa khóa vào ổ và vặn sang chế độ “ST” để khởi động động cơ.
- Khi động cơ đã nổ, thả chìa khóa, nó sẽ tự động về chế độ “ON” để xe sẵn sàng vận hành.

- Cách khởi động xe nâng sử dụng động cơ gas
- Kéo thắng tay và đưa cần nâng hạ về vị trí trung gian.
- Tra chìa khóa vào ổ, đồng thời đạp nhẹ bàn đạp ga.
- Bật chìa khóa sang chế độ “ST”, động cơ gas sẽ khởi động. Khi thả chìa khóa, nó sẽ trở về vị trí “ON”.

- Cách khởi động xe nâng sử dụng động cơ Diesel
- Kéo thắng tay và đảm bảo cần nâng hạ ở vị trí trung gian.
- Tra chìa khóa vào ổ và bật sang chế độ “ON”. Động cơ Diesel sẽ khởi động và sẵn sàng vận hành.

Nguồn: https://samcovina.vn/huong-dan-cach-lai-xe-nang-dien/#Buoc_3_Huong_dan_khoi_dong_cac_loai_dong_co_de
+ Hướng dẫn cách lái xe nâng chi tiết
Việc vận hành xe nâng đúng kỹ thuật không chỉ giúp bảo vệ người lái và hàng hóa, mà còn giảm nguy cơ hư hỏng thiết bị. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách nâng, xếp và đỗ xe nâng:
I. Cách nâng tải bằng xe nâng
1. Dừng xe nâng cách tải khoảng 0,3 m (1 ft)
- Khi tiếp cận pallet, nhấn bàn đạp phanh để dừng hẳn.
- Chuyển số về vị trí trung gian và bật phanh tay.
- Lưu ý: Không điều chỉnh càng nâng nếu xe chưa ở trạng thái trung lập và phanh tay chưa được kích hoạt.
2. Điều chỉnh độ rộng của các càng nâng
- Nếu xe nâng có nĩa điều chỉnh bằng tay, nới lỏng đai ốc và trượt nĩa sang trái hoặc phải.
- Chiều rộng càng nên bằng khoảng một nửa chiều rộng của tải.
- Một số xe nâng có cơ chế tự động điều chỉnh, tham khảo hướng dẫn sử dụng từng loại xe.
3. Điều chỉnh chiều cao của càng nâng
- Trước khi nâng, đảm bảo mũi càng bằng phẳng.
- Dùng cần gạt bên phải cột lái để nâng hoặc hạ càng, chỉ thực hiện khi xe dừng và phanh tay đã kích hoạt.
- Đảm bảo tải ổn định và trọng tâm thấp.
4. Lái xe về phía trước để lắp nĩa vào pallet
- Chuyển số về tiến, nhả phanh tay và di chuyển từ từ.
- Đảm bảo các mép nĩa nằm hoàn toàn bên trong pallet.
- Một số xe có bàn đạp nhích để di chuyển chậm, nên sử dụng để kiểm soát tốt hơn.
5. Nâng tải khỏi mặt đất khoảng 5–10 cm (2–4 in)
- Giữ phanh tay và vị trí trung lập.
- Việc nâng tải thấp giúp giảm nguy cơ lật hoặc mất kiểm soát.
6. nghiêng cột nâng về phía sau để tải ổn định
- Dùng cần gạt nghiêng cột nâng ra sau, giảm nguy cơ lật.
- Không nghiêng cột về phía trước trừ khi cần lắp nĩa dưới tải.
II. Cách xếp tải
1. Định vị cột buồm thẳng đứng
- Khi đến vị trí cần thả hàng, đẩy cần điều khiển độ nghiêng để cột buồm thẳng đứng, tránh tải bị cong khi đặt xuống.
2. Nâng tải cao hơn nơi thả khoảng 15 cm (6 in)
- Bật phanh tay và đặt xe ở vị trí trung lập.
- Đảm bảo có khoảng trống đủ để tránh va chạm.
3. Di chuyển từ từ đến vị trí thả tải
- Nhấn bàn đạp phanh, chuyển số trung gian và di chuyển chậm.
- Khi đến đúng vị trí, dừng xe, bật phanh tay trước khi hạ tải.
4. Hạ pallet xuống
- Sử dụng cần gạt bên phải cột lái để hạ tải.
- Đảm bảo pallet tiếp xúc hoàn toàn với mặt đất hoặc giá đỡ.
5. Lùi xe ra khỏi pallet
- Kiểm tra xung quanh, chuyển số về lùi, nhả phanh tay và từ từ lùi ra.
- Hạ càng gần mặt đất trước khi di chuyển để tránh va chạm hoặc vấp ngã.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách nâng, xếp và đỗ xe nâng:
+ Hướng dẫn cách đổ xe nâng cho người mới bắt đầu
Đỗ xe nâng đúng cách là kỹ năng quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho người vận hành và bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách đỗ xe nâng an toàn mà bạn cần nắm rõ.
1. Chọn khu vực bằng phẳng
- Đỗ xe nơi không cản lối đi, mặt bằng bằng phẳng.
- Nhấn bàn đạp phanh để dừng hẳn, chuyển số về trung gian và kích hoạt phanh tay.
2. Hạ càng nâng xuống mặt đất
- Sử dụng cần gạt để hạ càng, đảm bảo các mũi nĩa tiếp xúc hoàn toàn với sàn.
- Điều chỉnh nghiêng cột nếu cần, đặc biệt nếu xe đã nghiêng ra sau khi vận hành.
3. Tắt động cơ
- Khi đã hạ càng và phanh tay, xoay chìa khóa về vị trí OFF để tắt máy.
- Sau khi động cơ tắt hoàn toàn, người lái có thể rời xe.
Đỗ xe nâng đúng cách là kỹ năng quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho người vận hành